ملاک «حجم موتور» کنار گذاشته می‌شود

>>> از تغییر ضوابط واردات خودرو تا ماجرای ثبت‌ سفارش واردات برنج // 8 شهریور 94
 

گمرک ایران طی پیشنهادی به وزارت صنعت خواستار تغییر مقررات واردات خودروهای لوکس شد. درخواست مطرح شده در حالی است که اوایل سال‌جاری دولت ممنوعیت واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی را تمدید کرد. رئیس گمرک ایران اعلام کرد که گمرک طرحی را به وزارت صنعت، معدن و تجارت داده که براساس آن ترکیبی از ارزش خودرو و حجم موتور برای واردات مورد استفاده قرار گیرد. بر این اساس لیست پیشنهادی برای خودروهای مختلف به وزارت «صنعت» از سوی گمرک ارائه شده است و طی هفته‌ جاری نیز جلساتی در این خصوص برگزار خواهد شد.

«بازنگری در قوانین واردات خودروهای لوکس»، «برنامه برای جلوگیری از قاچاق تلفن همراه»، «امکان شناسایی کالاهای تقلبی و اصل» و «افزایش 68 درصدی درآمد گمرک در سال گذشته» را می‌توان از مهم‌ترین موضوعاتی دانست که رئیس‌کل گمرک ایران در نشست خبری روز گذشته به بررسی آنها پرداخت. مسعود کرباسیان طی این نشست علاوه بر این موارد، آمارهایی از تجارت خارجی ایران در پنج ماه منتهی به مردادماه سال‌جاری را نیز ارائه کرد.

 به گفته کرباسیان، در سال 92، مدت زمانی که برای ترخیص کالا در رویه‌های واردات به طول می‌انجامید، 26 روز بود که این مدت زمان در حال حاضر به سه روز تقلیل یافته است. همچنین در سال 92 مدت زمان برای ترخیص کالا در رویه‌های صادرات نیز هفت روز بود، در حالی که در سال‌جاری برای این امر تنها یک روز زمان نیاز است. گفته‌های رئیس‌کل گمرک ایران در حالی است که بر اساس برنامه راهبردی و عملیاتی گمرک ایران، پیش‌بینی می‌شود در افق سال 96، زمان ترخیص کالا در رویه‌های واردات به یک روز و در رویه‌های صادرات نیز به دو ساعت کاهش یابد. بر همین اساس، کرباسیان در ادامه گفت: اصلاح قانون گمرکی در دولت مطرح است و سایر روندها در قانون رفع موانع رقابت‌پذیر نیز مورد پیگیری قرار می‌گیرد.

 رئیس‌کل گمرک ایران در ادامه گفته‌های خود از اجرایی شدن سامانه IPM در گمرک کشور خبر داد و گفت: این اقدامی است که با همکاری سازمان جهانی گمرک انجام شده و بر اساس این سامانه، ردیابی کالاها از طریق بارکد امکان‌پذیر شده است؛ به نحوی که دو میلیون تولیدکننده به این سیستم متصل هستند و می‌توانند اصل یا تقلبی بودن کالا را تایید کنند. عملکرد این سامانه به‌گونه‌ای است که با ارسال بارکد کالا به شماره 30008887 از طریق پیامک، می‌توان کالاهای تقلبی را از برندهای اصلی شناسایی و از عرضه و ترخیص این کالاها در گمرک کشورهای عضو سازمان جهانی گمرک جلوگیری کرد.

 وی همچنین از ارتباط الکترونیکی گمرک ایران با گمرکات ۷۰ کشور دنیا خبر داد و افزود: در گمرک‌های کشور سه دستگاه ایکس‌ری (X-Ray) وجود دارد که در گمرکات لطف‌آباد، میرجاوه و بوشهر مستقر شده‌اند. دو دستگاه دیگر هم در راه خرید هستند و در گمرکات پرویزخان، پیرانشهر یا آستارا مستقر خواهند شد و پنج دستگاه دیگر نیز نیازمند خریداری است. قیمت این دستگاه‌ها ۱۶میلیارد تومان است که به دلیل هزینه بالا، امکان خرید آن سخت است. کرباسیان در ادامه در مورد روند قاچاق کالا به کشور، گفت: قاچاق کالا به میزان زیادی کاهش یافته؛ زیرا تصمیمات جدی و ویژه‌ای در این مورد اتخاذ، پیمایش و به‌ویژه فروش تعادلی سوخت در مرزها اجرایی شده است؛ در عین حال، گمرک و مناطق آزاد، توافقی را انجام دادند که براساس آن، گمرک به‌صورت آنلاین به مناطق آزاد متصل خواهد شد که این روند به جلوگیری از قاچاق کالا بسیار کمک خواهد کرد.

 رئیس‌کل گمرک ایران ادامه داد: یکی از مسائلی که در گذشته وجود داشت، جعل فیش‌های پرداختی بود، اما حال پرداخت‌ها الکترونیکی شده و دلیل افزایش درآمد گمرک نیز همین موضوع است. به‌صورتی‌که سال گذشته با اینکه ارزش واردات کشور تنها پنج درصد رشد داشت، درآمدهای گمرکی کشور به میزان 68 درصد افزایش یافت.

 احتمال بازنگری در قانون واردات خودرو

 وی در ادامه در پاسخ به این سوال که با وجود ممنوعیت واردات خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی و لوکس، همچنان شاهد فروش این گونه‌ خودروها در نمایشگاه‌های اتومبیل هستیم، گفت: براساس قوانین، واردات خودروهای با حجم موتور بیش از ۲۵۰۰ سی‌سی به کشور ممنوع است. در عین حال، هیچ‌گونه مجوز خاصی نیز برای واردات این خودروها نداریم و تمام خودروهایی که وارد کشور می‌شود، زیر ۲۵۰۰ سی‌سی است.

 رئیس‌کل گمرک ایران با اشاره به اینکه در پنج ماه نخست امسال تعداد ۱۷ هزار و ۷۷۸ خودرو به ارزش 420 میلیون و 325 هزار دلار وارد کشور شده است، افزود: این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته خودروهای وارداتی ۳۶ هزار و ۴۳۳ دستگاه به ارزش 748 میلیون و 307 هزار دلار بود که بر این اساس، در واردات این محصول، از نظر وزنی با کاهش ۴۸ درصدی و از نظر ارزشی با کاهش حدود 44 درصدی، طی پنج ماه نخست سال جاری روبه‌رو بوده‌ایم.

 کرباسیان با اشاره به اینکه در حال حاضر خودروهای جدیدتری وارد کشور می‌شود و صرفا خودروی چینی وارد نمی‌شود، افزود: برآوردها نشان می‌دهد خودروهای لوکس دارای حجم موتوری بیش از ۲۵۰۰ سی‌سی هستند، ولی خودروهای لوکس با حجم موتور کمتر از ۲۵۰۰ سی‌سی هم تولید شده‌اند، این در حالی است که این خودرو‌ها دارای ارزش بالایی هستند و از جمله آنها می‌توان به خودروهای هیبریدی و پورشه با حجم موتور ۲۰۰۰، ۲۲۰۰ و ۲۴۰۰ سی‌سی اشاره کرد. گمرک نیز هیچ ممنوعیتی برای واردات این‌گونه خودروها ندارد. وی در ادامه گفت: بر این اساس ملاک واردات خودرو ترکیبی از ارزش خودرو و حجم موتور به جای تنها حجم موتور است، همچنین گمرک این موضوع را به همراه وزارت صنعت، معدن و تجارت پیگیری می‌کند که بر این اساس، گمرک پیشنهادهای خود را به این وزارتخانه ارائه داده است. در این پیشنهاد آمده است: خودروهایی که دارای ارزش پایین‌تر، برای مصارف عمومی و دارای تعرفه پایین‌تر هستند، وارد کشور شود. بر این اساس حجم موتور و ارزش خودرو به‌صورت لیست پیشنهادی برای خودروهای مختلف به وزارت صنعت از سوی گمرک ارائه شده است و طی هفته‌ جاری نیز جلساتی را در این خصوص برگزار خواهیم کرد. وی گفت: پیشنهاد ما این است که خودروهایی که از ارزش کمتری برخوردارند از تعرفه پایین‌تری برخوردار باشند تا قشر متوسط جامعه نیز بتوانند از این خودروها استفاده کنند.

 جلوگیری از افزایش قاچاق تلفن همراه

 معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی درخصوص واردات تلفن همراه به کشور عنوان کرد: میزان و درصد واردات موبایل به کشور به‌صورت رسمی افزایش یافته است. با این حال واردات موبایل به‌صورت کالای همراه مسافر و سایر روش‌ها وجود دارد. در عین حال، معطلی‌ها از طریق مبادی رسمی باعث می‌شود که واردات غیررسمی موبایل جذاب شود. کرباسیان با بیان اینکه برنامه بارکد تلفن همراه به زودی اجرایی خواهد شد، تصریح کرد: گمرک با همکاری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز برای فعال شدن موضوع بارکد تلفن همراه اقداماتی را انجام داده است که براساس آن، تلفن‌های همراهی که از مبادی رسمی وارد کشور نشوند، غیرفعال خواهند شد.

 ماجرای ثبت‌سفارش واردات برنج

 رئیس‌کل گمرک در بخشی ازسخنان خود درباره چرایی واردات برنج این‌طور توضیح داد که براساس قانون دو نوع از واردات ثبت‌سفارش نمی‌شود، بر همین اساس کالاهای ملوانی و مرزنشینی بدون ثبت‌سفارش وارد کشور می‌شوند.

 کرباسیان افزود: طبق مقررات تعریف شده هر ملوان مجاز است 6 بار در سال، 700 کیلو برنج وارد کند، این در حالی است که 103 هزار ملوان در کشور وجود دارند که می‌توانند از این امتیاز استفاده کنند؛ ضمن آنکه 5 میلیون مرزنشین داریم که هر نفر از آنها می‌تواند 50 کیلو برنج وارد کند. وی گفت: صحبت‌های وزیر کشاورزی را تایید می‌کنم که رسما ثبت‌سفارشی برای برنج صورت نگرفته؛ ولی حقی برای ملوانان تعریف شده که اجازه واردات برنج را به کشور می‌دهد. از همین رو باید در مقررات واردات این نوع از کالاها بازنگری شود.

تداوم رکود صادرات و واردات

 آمارهای گمرک از تجارت خارجی ایران در پنج ماه منتهی به مرداد ماه 94، از تداوم روند کاهش تجارت خارجی ایران خبر می‌دهد. براساس این آمارها، در مدت زمان مورد بررسی، ارزش صادرات کشور حدود 16 درصد افت داشته و به حدود 93/ 16 میلیارد دلار رسیده است؛ واردات کشور نیز کاهش ارزشی 19 درصدی را نسبت به دوره مشابه سال گذشته، تجربه کرده و معادل 91/ 16میلیارد دلار رقم خورده است. کاهش16 درصدی ارزش صادرات کشور طی این دوره در حالی است که صادرات میعانات گازی که سهم 03/ 21 درصدی از ارزش کل صادرات کشور را تشکیل می‌دهد، افت حدود 41درصدی، صادرات محصولات پتروشیمی، با سهم ارزشی 88/ 33 درصدی، افت حدود 3درصدی و صادرات سایر کالاها نیز با سهم ارزشی 09/ 45 درصدی افت حدود هفت درصدی را تجربه کرده است. بر این اساس، اقلام عمده صادراتی کشور طی این دوره، «گازهای نفتی و هیدرو کربورهای گازی شکل مایع شده»، «پروپان مایع شده»، «قیر نفت»، «پلی اتیلن گرید فیلم با چگالی کمتر از 94درصد به‌جز نوع پودری»، «بوتان مایع شده»، «محصولات از آهن یا فولاد غیرممزوج»،«اوره حتی به‌صورت محلول در آب»، «متانول»، «روغن‌های سبک و فرآورده به‌جز بنزین» و «محصولات نیمه تمام از آهن یا فولاد غیرممزوج» بوده است.

 اقلام عمده وارداتی نیز شامل «ذرت دامی»، «برنج»، «کنجاله سویا»، «لوبیای سویا»، «دانه گندم به جز گندم دامی»، «قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری»، «ماشین آلات و دستگاه‌های به هم فشردن، شکل دادن یا قالب گیری سوخت‌های معدنی»، «ماژول نمایشگر متشکل از صفحه led یا lcd پلاسما»، «مکمل‌های دارویی برای خرده‌فروشی که تولید داخلی مشابه ندارند» و «وسایل نقلیه موتوری، دارای موتور پیستونی درونسوز تناوبی جرقه ای-احتراقی» است. از سوی دیگر، طی این دوره، بیشترین میزان صادرات ایران به کشورهای چین، عراق، امارات‌متحده عربی، هند، افغانستان، ترکیه، ترکمنستان، پاکستان، ایتالیا و مصر صورت گرفته؛ این در حالی است که مبادی عمده وارداتی کشور طی این دوره نیز امارات‌متحده عربی، چین، هند، جمهوری کره، ترکیه، آلمان، سوئیس، ایتالیا، هلند و تایوان ثبت شده است. همچنین بر اساس آمارها، در پنج ماه نخست سال جاری، بالغ بر 5 میلیون و 971 هزار تن و به ارزش 13 میلیارد و 496 میلیون دلار ترانزیت خارجی کشور بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، با تغییرات وزنی حدود 12 درصدی و تغییرات ارزشی حدود یک درصدی روبه‌رو شده است.

تغییر ملاک لوکس بودن خودرو
 

در حالی دولت در ابتدای سال جاری ممنوعیت واردات خودروهای بالای 2500 سی‌سی را تمدید کرد که روز گذشته رئیس کل گمرک از برنامه دولت برای تغییر ملاک واردات خودروهای لوکس خبر داد. مسعود کرباسیان اعلام کرد که گمرک طرحی را به وزارت صنعت، معدن و تجارت داده که براساس آن حجم موتور و ارزش خودرو ملاک واردات قرار می‌گیرد.

 این موضوع در شرایطی عنوان شده که انتقادهای بسیاری نسبت به معیار لوکس بودن خودرو براساس حجم موتور صورت گرفته است. معیار لوکس بودن خودرو براساس حجم موتور در دولت دهم مورد توجه قرار گرفت به طوری که طبق مقرراتی که مسوولان وقت وزارت صنعت، معدن و تجارت ابلاغ کردند واردات خودروهای بالای 2500 سی سی ممنوع اعلام شد. مهم‌ترین دلیل دولت برای ایجاد این محدودیت، بحران ارزی کشور به علت تشدید محدودیت‌های بین‌المللی بود. به‌ این ترتیب براساس ارزبر بودن و غیرضروری بودن خودروهای بالای 2500 سی سی ثبت سفارش آنها متوقف شد. با آغاز به کار دولت یازدهم هر چند برخی از کالاها از لیست محصولات لوکس خارج شدند اما معیار لوکس بودن خودرو براساس حجم موتور به قوت خود باقی ماند. این در حالی بود که بسیاری از کارشناسان نسبت به تعیین حجم موتور به عنوان معیار لوکس بودن خودرو انتقاد داشتند و عنوان می کردند که ممنوعیت واردات خودروهایی که حجم موتور بالای 2500 سی سی دارند، منطقی نیست زیرا اگر موضوع ارزبری محصول معیاری برای لوکس بودن کالا باشد، خودروهایی وارد کشور می شوند که ارزش قیمتی بسیار بیشتری نسبت به خودروهای بالای 2500 سی سی دارند اما حجم موتور کمتر از 2500 سی سی دارند. به نظر می رسد که گمرک کشور نیز در راستای همین موضوع معیار لوکس بودن را تلفیقی میان حجم موتور و ارزش خودرو دانسته اما آن‌گونه که پیداست وزارت صنعت چندان از این طرح استقبال نکرده است.//دنیای اقتصاد