بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای گروه بانکی در بورس >>> رشد سودآوری بانک‌ها از انتظار تا واقعیت // 18 آبان94
 

معاملات بورس تهران در روز گذشته در حالی ادامه یافت که فعالان بازار همچنان تمایلی به حضور پررنگ در طرف تقاضا نداشتند. اگرچه دربازار سهام، دیگر شاهد ریزش‌های سنگین نماگرها نیستیم، اما همچنان تمایلی به صعود نیز دیده نمی‌شود. بر این اساس شاخص کل در روز گذشته با تنها یک واحد افت در عدد 62 هزار و 999 واحد ایستاد تا با مدد حمایت‌های عمدتا حقوقی در برخی نمادهای شاخص‌ساز در جا زده باشد. این در حالی بود که شاخص کل هم وزن 15/ 0 درصد افت کرد که نشان‌دهنده منفی‌تر بودن کلیت بازار نسبت به نمادهای شاخص‌ساز و بزرگ بازار است.

 بیشترین ارزش معالات روز گذشته، طبق معمول ماه‌های اخیر، برای گروه‌های خودرو و ساخت قطعات، بانک‌ها و موسسات اعتباری و همچنین محصولات شیمیایی رقم خورد. در این صنایع به ترتیب به اندازه 20، 1/ 9 و 1/ 8 میلیارد تومان، سهام دست به دست شد. این در حالی بود که کل ارزش روز معاملات در بورس و فرابورس بالغ بر 351 میلیارد تومان شد. از میان کل صنایع بورسی، 15 صنعت با رشد قیمت‌ و 18 صنعت نیز با افت قیمت مواجه شدند. کامیاب‌ترین فعالان بازار در روز گذشته سهامداران گروه‌های استخراج زغال‌سنگ، زراعت و خدمات وابسته و همچنین گروه انتشار، چاپ و تکثیر بودند که به ترتیب با بازدهی 46/ 4، 97/ 2 و 75/ 2 درصدی روبه‌رو‌ شدند. در طرف دیگر گروه‌های سایر واسطه‌گری‌های مالی، محصولات فلزی و انبوه‌سازی قرار داشتند که سهامداران خود را با بیشترین زیان بدرقه کردند که این زیان به ترتیب 93/ 2، 33/ 2 و 62/ 0 درصد بود. در این میان گروه پرطرفدار بانکی بیش از هر زمان دیگری با ابهام مواجه شده است. از طرفی خطر کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی و امکان فرار سپرده‌گذاران خرد، آینده بانک‌های بورسی را تهدید می‌کند و در طرف دیگر کاهش نرخ سپرده قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی و همچنین عاملیت بانک‌ها در خرید دیون و همچنین اعطای تسهیلات برای خرید خودرو می‌تواند حال بانک‌ها را بهتر کند. برآیند این سه فاکتور مهم بر افق سودآوری بانک‌ها چندان روشن نیست؛ چرا‌که برنامه دولت در این رابطه هنوز به‌طور شفاف بیان نشده است.

 بانکی‌ها در انتظار
 همان‌طور که اشاره شد، گروه بانک‌ها و موسسات مالی در روز گذشته،طبق معمول دو سال اخیر، مورد توجه فعالان بازار قرار گرفته و سهام شرکت‌های حاضر در این گروه با حجم و ارزش قابل توجهی دست به دست شد. پس از آنکه گروه بانکی در دو سال گذشته به دلیل خوش‌بینی به مذاکرات هسته‌ای و به زعم بازار چشم‌انداز روشنی که این صنعت در پساتحریم دارد، مورد اقبال فعالان بازار قرار گرفت، حالا این صنعت با اخبار و ابهامات متعددی مواجه است. از طرفی بسته پیشنهادی دولت برای خروج از رکود می‌تواند برای بانکی‌ها به‌عنوان فرصت تلقی شود اما از آنجا که این بسته هنوز به‌طور کامل رونمایی نشده و ابهامات زیادی دارد، بورس بازان هنوز تصمیم مشخصی برای خرید سهام در این صنعت نگرفته‌اند.

 ظاهرا قرار است بانک مرکزی برای بانک‌های خوش حساب خطی اعتباری با بهره 14 درصدی بازکند تا بانک‌ها بتوانند منابع استحصال شده را با سود 16 درصدی به تنزیل و خرید دیون اختصاص دهند. در این میان یک حاشیه سود 2درصدی برای بانک‌ها در نظر گرفته شده است که می‌تواند بر سودآوری بانک‌ها موثر باشد. اما هنوز مشخص نیست کدام بانک‌ها به‌زعم بانک مرکزی خوش حساب تلقی می‌شوند و از آن مهم‌تر مشخص نیست کدام دیون می‌توانند در شمول این سیاست انبساطی قرار گیرند. از طرف دیگر هنوز مشخص نشده کدام بانک‌ها می‌توانند عاملیت پرداخت وام خودرو را بر عهده بگیرند. لذا این خبر که در فشار فروش سهام لیزینگ‌های خودرویی منعکس شده است، هنوز در گروه بانکی اثرگذار نبوده است.همچنین قرار است بانک مرکزی به بانک‌های خوش حساب اجازه دهد نرخ سپرده قانونی خود نزد بانک مرکزی را به 10 درصد تقلیل دهند. این موضوع نیز می‌تواند برای بانکی‌ها خبر خوشی به حساب آید، اما این سیاست نیز مبهم به نظر می‌رسد چرا که مشخص نیست کدام بانک‌ها توسط بانک مرکزی به‌عنوان بانک‌های خوش حساب مورد نظر قرار گرفته‌اند.

 خبر دیگری که این روزها دهان به دهان می‌چرخد، تصمیم بانک‌ها برای کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی تا 18 درصد است. این خبر اگرچه تا حدودی دور از ذهن می‌نماید و تصویب آن توسط شورای پول و اعتبار بعید به نظر می‌رسد، اما می‌تواند سهامداران بانک‌ها را تا حدی نگران کند چراکه با کاهش دستوری نرخ سود سپرده‌های بانکی و در حالی که نرخ بهره‌ای که در بازار تعیین شده است به مراتب بالاتر از نرخ 18 درصدی است، امکان فرار سرمایه‌ها و سپرده گذاران از بانک‌ها وجود دارد. چنانچه این سناریو محقق شود این امکان وجود دارد که سودآوری بانک‌ها تحت تاثیر قرار گرفته و کاهش یابد. با تمام این تفاسیر و ابهاماتی که در صنعت بانکی وجود دارد، دور از انتظار نخواهد بود که بورس بازان احتیاط را در دستور کار قرار دهند. به همه این عوامل ابهام، صورت‌های مالی 6 ماهه بانک‌ها را نیز اضافه کنید. اگرچه بانک‌ها در گزارش‌های 6 ماهه خود بهتر از انتظار عمل کرده و بودجه‌های خود را پوشش داده‌اند، اما سودآوری عملیاتی بانک‌ها چندان چنگی به دل نمی‌زند و همین موضوع نیز ترمزی برای سهم‌های بانکی بوده است.

 به این ترتیب کاهش نسبی ارزش معاملات در گروه بانکی که در جلسه معاملاتی گذشته رخ داد دور از ذهن نبود. ارزش معاملات صنعت بانکی در بورس و فرابورس در روز گذشته تقریبا به اندازه 21 میلیارد تومان رقم خورد. همچنین از میان نمادهای بانکی، بیشترین ارزش معاملات به داد و ستد سهام بانک‌های ملت، پاسارگاد و صادرات اختصاص یافت. از میان بانکی‌ها، نمادهای «وکوثر»، «حکمت2»، «وسینا» و «حکمت» با بیشترین درصد رشد قیمت و در طرف دیگر نمادهای «وکار»، «وخاور»، «وپست» و «دی» با بیشترین درصد افت قیمت مواجه شدند. همچنین دیروز اغلب نمادهای بانکی با حمایت سرسخت حقوقی‌ها مواجه بودند. به این ترتیب بیشترین مشارکت خرید اشخاص حقوقی در سهام بانک‌های پاسارگاد، صادرات و ملت رخ داد. این در حالی بود که حقوقی‌ها در تمام نمادهای بانکی چندان در سمت فروش فعال نبودند، در نتیجه این معاملات، شاخص گروه بانکی 35/ 0 درصد کاهش یافت تا زیان این گروه از ابتدای سال به 5/ 0 درصد برسد.//دنیای اقتصد