نگاهي به آخرين خبرها پيرامون مذاكرات هسته اي... / 22 اسفند 93

پس از آنکه 47 سناتور مخالف توافق احتمالی هسته‌ای میان ایران و 6 قدرت جهانی، با نگارش نامه‌ای سرگشاده به مقامات ایران اعلام کرده‌اند هرگونه توافق پس از پایان دوره ریاست‌جمهوری باراک اوباما معتبر نخواهد بود، کاخ سفید، روز دوشنبه طوماری را روی وب سایت رسمی خود قرار داد که خواستار محاکمه 47 سناتور امضاکننده این نامه به جرم ارتکاب «خیانت» به استناد قانون «لوگان» است؛ در همان ساعات اولیه انتشار این طومار، بیش از 135 هزار نفر آن را امضا کرده‌اند.

 همچنین هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه پیشین آمریکا نیز در واکنش به این نامه، آن را خارج از عرف رهبری آمریکا توصیف کرد و گفت این نامه با هر هدفی که بوده موجب «بی‌آبرویی» امضاکنندگان آن است.

 این نامه آخرین اقدام قانون‌گذاران کنگره آمریکا برای تاثیر گذاشتن بر روند مذاکرات هسته‌ای است. آنها پیش از این دو طرح را برای افزایش فشار بر ایران در حین انجام مذاکرات بین ایران و گروه 1+5 معرفی کرده بودند. یکی از این طرح‌ها خواستار الزام دولت به ارائه هر گونه توافق هسته‌ای به کنگره است و طرح دیگر، تحریم‌ها علیه ایران را تشدید می‌کند.

 به گزارش تسنیم، بیش از ۱۰۰ هزار نفر با امضای طوماری خواستار محاکمه ۴۷ سناتور امضاکننده نامه ضدایرانی به دلیل نقض قانونی شدند که شهروندان آمریکا را از مکاتبه با دولت‌های خارجی منع می‌کند.

 این نامه غیر از آنکه حاوی ادعاهایی ناقض حقوق پنج کشور حاضر غیر از آمریکا در این رایزنی‌ها است، نقض صریح قانونی در واشنگتن با عنوان قانون «لوگان» است که شهروندان آمریکا را از مکاتبه با دولت‌های خارجی بمنظور اخلال در تدابیر کاخ سفید منع می‌‌کند. در متن قانون لوگان، مصوب سال 1799 آمده: «هر شهروند آمریکا، صرف نظر از مکان سکونت و منصبی که دارد، در صورتیکه بدون اجازه آمریکا، بطور مستقیم یا غیرمستقیم اقدام به آغاز یا انجام مکاتبه یا گفتگو با هر دولت خارجی یا مقام خارجی یا ماموران آنها کند و هدف (از این ارتباطات و مکالمات) اثرگذاری بر اقدامات یا رفتار هر دولت خارجی یا مقام خارجی و مسوولان آنها در یکی از مناقشات یا مجادلات مرتبط با دولت آمریکا یا به شکست کشاندن تدابیر دولت آمریکا باشد، باید به موجب این قانون به پرداخت جریمه یا حبس تا سه سال یا هر دو محکوم شود.»

  اقدام خارج از عرف

 همچنین در ادامه واکنش‌ها به این نامه، هیلاری کلینتون، بانوی اول سابق ایالات‌متحده، وزیر خارجه پیشین و فردی که از او به عنوان پرشانس‌‌ترین بخت نامزدی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016 یاد می‌شود، نامه اخیر جمعی از سناتورهای آمریکایی به مقامات ایرانی را «خارج از عرف رهبری» در آمریکا توصیف کرد و گفت یک نفر باید از این سناتورها بپرسد که چه هدفی داشته‌اند. هیلاری کلینتون سه‌شنبه در یک کنفرانس خبری در نیویورک در این رابطه گفت: «به نظر می‌آید که دو پاسخ منطقی برای هدف امضای این نامه وجود داشته باشد. این سناتورها یا قصد داشتند به ایرانی‌ها کمک کنند یا به دولت اوباما که هم‌اکنون در میانه راه دیپلماسی بین‌المللی قرار دارد، آسیب بزنند.» او تاکید کرد که هر یک از این پاسخ‌ها که درست باشد موجب بی‌‌آبرو شدن امضاکنندگان این نامه است. به گزارش «ایسنا» به نوشته روزنامه واشنگتن پست، سناتور سابق نیویورک معتقد است که این نامه موجب افزایش تنش‌های کنونی میان کاخ سفید و جمهوری‌خواهان بر سر مذاکرات هسته‌ای با ایران شده. «هدف دولت آمریکا برای ادامه این مذاکرات یافتن راه حل دیپلماتیک است که هرگونه راه برای دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را از بین ببرد و به ما اجازه‌ نظارت و دسترسی به برنامه‌ هسته‌ای ایران را بدهد.»

  ایده احمقانه

 البته برخی از امضاکنندگان نامه مزبور نیز اکنون به اشتباه خود پی برده و اعتراف کردند که این نامه یک «ایده احمقانه» بوده. به گزارش «ایسنا»، چند سناتور جمهوری‌خواه یک روز پس از آنکه 47 سناتور آمریکایی نامه‌ای سرگشاده را خطاب به مقامات ایرانی امضا کردند، گفتند که نامه به ایران یک ایده احمقانه بوده و آن را یک درخواست غلط خواندند؛ مساله‌ای که ممکن است در نهایت موجب شکاف میان مخالفان توافق هسته‌ای با ایران شود. برخی از این سناتورها نگرانند این نامه یک برخورد متعصبانه با مذاکرات هسته‌ای بوده و این برداشت را به وجود آورده که جمهوری‌خواهان به شکل غیرعادلانه‌ای در تلاش برای تضعیف رئیس‌جمهور هستند. آنها همچنین تردید دارند که آیا ارسال یک نامه سرگشاده به ایران بهترین استراتژی برای جلوگیری از حصول یک توافق بد در مذاکرات هسته‌ای بوده یا نه.

  سنت‌شکنی عجیب

 روزنامه نیویورک‌تایمز نیز در مقاله‌ای در واکنش به این نامه، با بیان این موضوع که پرزیدنت اوباما بدنبال توافقی است که حداقل 10 سال تداوم داشته باشد، این مساله را مطرح کرده که باوجود تهدید اخیر سناتورهای جمهوری‌خواه، آیا این توافق حتی 22 ماه تداوم پیدا می‌کند؟ به گزارش «انتخاب»، در ادامه مقاله نیویورک تایمز آمده که مطابق گفته‌های سناتورهای جمهوری‌خواه، رئیس‌جمهور جدید می‌تواند با مفاد و مواردی از توافق که از رئیس‌جمهور پیشین به ارث برده، موافقت نکند، اما این اقدام، «سنت‌شکنی» عجیبی خواهد بود که روسای جمهور آمریکا از آن دوری کرده‌اند. به نوشته نیویورک تایمز، به‌طور کلی، روسای‌جمهور توافق‌های بین‌المللی را لغو نمی‌کنند زیرا اعتبار دیگر توافق‌ها را به خطر می‌اندازد و متحدان را از آمریکا بیگانه می‌کند.

  حمایت جب بوش

 البته این نامه علاوه بر خود سناتورها، حامیانی نیز دارد از جمله جب بوش، نامزد احتمالی جمهوری‌خواهان در انتخابات 2016 و برادر «جورج بوش» که ضمن حمایت از نامه سناتورهای آمریکایی تاکید کرده که اگر دولت آمریکا بطور مداوم درباره توافق هسته‌ای با ایران با کنگره رایزنی می‌کرد، آنها در موقعیت نوشتن چنین نامه‌ای قرار نمی‌گرفتند. به گزارش فارس، او در بیانیه خود نوشت: «این سناتورها در واقع به گزارشهای توافق بد با ایران واکنش نشان دادند که این توافق می‌تواند در طول زمان ایران را به یک کشور هسته‌ای تبدیل کند.‌»

  7 تا 10 روز تا تصمیم‌گیری

 در شرایطی که واکنش‌ها به نامه سرگشاده 47 سناتور جمهوری‌خواه به سران ایران ادامه دارد، سخنگوی دولت فرانسه گفت که ۷ تا ۱۰ روز تا تصمیم‌گیری درباره برنامه هسته‌ای ایران فاصله داریم. به گزارش فارس، او بعد از پایان نشست کابینه فرانسه به خبرنگاران گفت: «هر گونه توافقی با ایران باید محکم و بادوام باشد.»

 همچنین افخم، سخنگوی وزارت خارجه ایران، نیز در خصوص دور جدید گفتگوهای هسته‌ای گفت که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه یکشنبه 24 اسفند در لوزان سوئیس با وزیر امور خارجه آمریکا مذاکرات هسته‌ای را دنبال می‌کنند. به گزارش «ایرنا»، افخم افزود: «برای دوشنبه نشست دیگری در چارچوب رایزنی با وزرای خارجه کشورهای اروپایی عضو گروه 1+5 (شامل آلمان، بریتانیا و فرانسه) با حضور فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بروکسل تنظیم شده است.» سخنگوی وزارت امور خارجه درخصوص ترکیب هیات جمهوری اسلامی ایران در دور آتی مذاکرات نیز افزود که ترکیب هیات ایرانی همانند دو دور اخیر مذاکرات خواهد بود.

  کنگره حرف آخر را می‌زند

 همزمان با این تحولات و در شرایطی که چگونگی لغو تحریم‌ها همچنان یکی از بندهای اختلافی باقیمانده میان ایران و 1+5 است، لیندسی گراهام از مخالفان جمهوری‌خواه با انتقاد از رئیس‌جمهور دموکرات این کشور گفت که کاخ سفید پیشنهاد رفع تحریم‌هایی را به ایران داده که به مجوز کنگره نیاز دارد. به گزارش فارس به نقل از اسپوتینیک، سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی به این پایگاه خبری تاکید کرده که موضع دولت اوباما در مذاکرات جاری هسته‌ای ایران شامل برداشتن تحریمهای کنگره علیه این کشور بوده بدون اینکه تایید و مجوز قبلی آن را درخواست کرده باشد. سناتورهای مخالف توافق احتمالی ایران و 1+5 پیش از این نیز طرح نظارت کنگره بر توافق هسته‌ای را ارائه کرده بودند. این سناتور ارشد در ادامه گفت: «وقتی موضوع برداشتن تحریم‌های کنگره پیش می‌آید(رئیس‌جمهور اوباما) حرف آخر را نخواهد زد و ما هستیم که حرف آخر را می‌زنیم.»

 سیر تغییر دیدگاه‌های واشنگتن

 یک مقام سابق امنیت ملی آمریکا آخرین جزئیات از مذاکرات ایران و 1+5 را با تمرکز بر تغییر دیدگاه‌های آمریکا منتشر کرده. به گزارش «ایران هسته‌ای»، ویلیام توبی که اکنون عضو ارشد مرکز «بلفر» است و پیش از این معاون مدیر سابق «‌دفاع از منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای‌»، نزدیک به منتقدان توافق موقت ژنو و تیم مذاکره کننده هسته‌ای در اداره امنیت ملی هسته‌ای آمریکا بوده، در مصاحبه با وب‌سایت مرکز بلفر در روز 14 اسفند، به نکات مهمی درباره مذاکرات جاری ایران و آمریکا اشاره کرده که در زیر می‌آید. اگر مذاکرات ایران شکست بخورد، این شکست بدلیل عدم سازش آمریکا و متحدان آن نخواهد بود. براساس گزارش‌های مطبوعاتی در مورد توافق در حال ظهور، موضع آمریکا به این شکل تغییر کرده:

 1- غنی‌سازی صفر، به اجازه دادن به ایران برای فعالیت 1500 سانتریفیوژ، به 4500 سانتریفیوژ، به 6500 سانتریفیوژ و شاید حتی بیشتر در یک حالت پیکربندی مجدد.

 2- بدون رآکتور آب سنگین در اراک، به رآکتوری با تغییرات اندک.

 3- اصرار بر حل نگرانیهای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران قبل از آنکه توافقی منعقد شود، به برخورد با این موضوع بصورت موضوع اجرایی که باید بعد حل و فصل شود.

 4- بسته شدن تاسیسات در عمق زمین در فردو، به اصلاحاتی در آن.

 5- توافق با مدت زمان نامحدود، به توافق به مدت 20 سال، به 15 سال، به 10 سال با لغو تدریجی پنج‌ساله محدودیت‌ها در برنامه هسته‌ای ایران. پس از آن تهران برای بازگشت به گریز هسته‌ای دو ماهه (یا کمتر) آزاد خواهد بود؛ وضعی که جان کری وزیر امور خارجه آمریکا آن را غیر قابل قبول خواند.

 6- یافتن تشابه‌هایی بین حذف و محدودیت‌های تحریم در برنامه هسته‌ای ایران، به دادن امتیازات دائمی برای محدودیت‌های موقت.